O (cyfrowym) opowiadaniu historii
U podstaw działalności Ośrodka “Brama Grodzka – Teatr NN” w Lublinie jest doświadczenie teatru i scenicznego opowiadania historii. Pomimo tego, że Ośrodek w znacznym stopniu odszedł od dosłownie rozumianego “robienia teatru”, to jednak istotą prowadzonych tutaj działań jest wciąż “opowiadanie historii”. Nasze najważniejsze sceny to przestrzeń miejska oraz internet, do nich dostosowujemy odpowiednie środki wyrazu.
Przez kilka pierwszych lat mojej pracy w Bramie Grodzkiej, przede wszystkim koordynowałem różne formy aktywności Ośrodka w internecie, dzieląc się doświadczeniem zdobytym podczas pracy w redakcji internetowej Polskiego Radia oraz podczas prowadzenia własnego portalu „Panorama Kultur – Europa Mniej Znana”. Później zaangażowałem się w większym stopniu w projekty pozainternetowe dla których wspólnymi mianownikami są terminy “interpretacja dziedzictwa” i “opowiadanie historii”.
W 2021 roku miałem okazję spojrzeć na opowiadanie historii w cyfrowym świecie z perspektywy porównawczej. Jako przedstawiciel Ośrodka “Brama Grodzka – Teatr NN” wziąłem udział w “Digital Storytelling Task Force”. międzynarodowej grupie zadaniowej działającej przy bibliotece cyfrowej Europeana.
Efektem naszych prac jest m.in. raport “Europeana as a ‘powerful platform for storytelling” prezentujący przykłady dobrych praktyk w zakresie cyfrowego opowiadania historii oraz rekomendacje dla osób zajmujących się tworzeniem cyfrowych opowieści o dziedzictwie kulturowym, zwłaszcza z wykorzystaniem materiałów portalu Europeana.
Rezultatem działania grupy zadaniowej było też webinarium “Storytelling with digital culture” z udziałem twórców wyjątkowych cyfrowych opowieści #MetKids z Metropolitan Museum of Art, A Picture of Change for a World in Constant Motion z New York Times oraz You are Flora Seville z Egham Museum.
W toku wspólnych dyskusji i wymiany doświadczeń uzgodniliśmy siedem zasad, które warto mieć na uwadze chcąc stworzyć skuteczną, trafiającą z przekazem do odbiorców, cyfrową opowieść.
- Bądź osobisty
Historie osobiste pomagają ludziom poczuć emocjonalny związek z przeszłością.
- Bądź nieformalny, ale profesjonalny
Prezentuj treści rzetelnie, ale nie bój się używać swobodnego języka i eksperymentalnych środków wyrazu.
- Opowiadaj ukryte historie
Tak wiele historii pozostaje nieopowiedzianych. Pracując nad tematami zwracaj uwagę na głosy pomijane i ukryte. Pozwól im wybrzmieć.
- Zilustruj swoje opowieści
Oprócz tekstu wykorzystuj w narracjach środki wizualne: grafiki, fotografie, filmy wideo, animacje.
- Ustawiaj drogowskazy
Dla zrozumienia przekazu przez odbiorcę bardzo ważna jest przejrzysta struktura opowieści. Spraw by użytkownik wiedział gdzie się znajduje i jak poruszać się w opowiadanym przez Ciebie świecie.
- Bądź konkretny
Unikaj nadmiernych ogólników. Szczegółowe tematy sprawnie opowiedziane mogą zainteresować wielu odbiorców., a trafnie ujęte detale pomagają zrozumieć istotę opowieści.
- Bądź sugestywny
O dziedzictwie kulturowym nie musisz opowiadać tylko w suchy, faktograficzny sposób. Nie bój się angażowania emocji i stosowania różnorodnych technik narracyjnych.
Animacja sieci i opowiadanie historii w formatach cyfrowych są ważnymi polami działania Ośrodka “Brama Grodzka – Teatr NN” od wielu lat. Pozwala nam to przełamywać ograniczenia czasu i przestrzeni, docierać do znacznie większej liczby odbiorców niż jest w stanie pomieścić nasza sala teatralna. Dzięki technikom cyfrowym możemy pokazywać to co niewidzialne i zapomniane.
Wybrane przykłady cyfrowych opowieści zrealizowanych w Bramie Grodzkiej w ciągu ostatnich kilkunastu lat możecie znaleźć tutaj.
