Dział: Lubelska Trasa Podziemna

„Miłość wszystko zwycięża – i my ulegnijmy miłości.”¹ Fragmentarycznie zachowany łaciński napis o takiej właśnie treści widnieje pod XVII-wiecznym malowidłem określanym jako „Triumf Miłości” w Piwnicy pod Fortuną, znajdującej się w podziemiach kamienicy Lubomelskich przy Rynku Starego Miasta w Lublinie.

Ta jedna z bardziej znanych łacińskich sentencji pochodzi z dzieła „Bukoliki” (znanego też jako „Eklogi”) autorstwa Wergiliusza, który opiewa w tym utworze nieszczęśliwą miłość swojego przyjaciela Korneliusza Gallusa – poety i rzymskiego żołnierza. Oszalały z miłości i rozpaczy Gallus wypowiada te słowa po utracie Likorydy, która odeszła do innego kochanka.

Leszek Czarny, książę krakowski, sandomierski i sieradzki, na wieść, że Jadźwingowie w połączeniu z innymi ludami wpadli do ziemi lubelskiej, zniszczyli ją, i z wielką ilością jeńców i łupów powracali do swych kryjówek, poszedł za nimi z garstką rycerstwa w pogoń, a zapewniony cudownie we śnie od Ś. Michała Archanioła w czasie chwilowego spoczynku pod miastem Lublinem, że zwycięstwo otrzyma, dopędził ich między Narwią a Niemnem, zwyciężył i zniszczył doszczętnie barbarzyńców, odebrawszy im łupy i jeńców. (…) Leszek Czarny od tego czasu szczególniejszą miał cześć i nabożeństwo do Ś. Michała, sprawcy swej pomyślności i zwycięstwa. Powróciwszy zaś z wyprawy litewskiej, założył w Lublinie kościół parafialny pod wezwaniem Ś. Michała…[1]

Tak legendę fundacyjną fary przedstawił wybitny badacz dziejów świątyń lubelskich ksiądz Jan Ambroży Wadowski. Czytaj więcej

„Uwierz mi, zaprawdę, kimkolwiek jesteś, małżeństwo to ślepy traf, szczęście wybiera jednego, a dziesięciu jest tych, których zawodzi.”[1] Taki napis w języku niemieckim widnieje nad przedstawieniem zatytułowanym „Connubia Coeca”, czyli „Ślepe małżeństwo” w Piwnicy pod Fortuną, znajdującej się w podziemiach kamienicy Lubomelskich przy Rynku Starego Miasta w Lublinie.

Wykonane w XVII wieku malowidło przedstawia olbrzymi kosz pełen kobiet i mężczyzn. Z jednej strony kosza stoi kobieta z zasłoniętą twarzą i wybiera z niego mężczyznę trzymającego w ramionach dwoje dzieci. Swój wybór komentuje słowami: „Mam jednego”. Po drugiej stronie kosza, również z zakrytą twarzą, stoi mężczyzna. Wyciągając z kosza kobietę mówi: „Też mam jedną”. Obydwoje wskazali swoich przyszłych partnerów życiowych nie wiedząc kim oni są – zadecydował przypadek, ślepy los.

Czytaj więcej

W podziemiach kamienicy Lubomelskich położonej przy Rynku Starego Miasta w Lublinie znajduje się niezwykłe pomieszczenie, nazywane Piwnicą pod Fortuną. Jej ściany pokrywają XVII-wieczne malowidła przeniesione prosto z egzemplarza księgi „Emblemata Saecularia” wydanej w 1596 roku we Frankfurcie nad Menem przez braci Johanna Theodora i Johanna Israela de Bry.

Czytaj więcej

Lublin przełomu XVI/XVII stulecia to miasto w pełnym rozkwicie. Miejsce ważne na mapie politycznej, gospodarczej i kulturalnej. Mieszanka narodowości, tradycji i wyznań. Miasto mające szerokie kontakty z krajami Europy Zachodniej. Na uniwersytetach włoskich czy niemieckich kształcą się w tym czasie synowie miejskich patrycjuszy. Do Lublina docierają wzorce czerpane z architektury, malarstwa, obyczajowości zachodnioeuropejskiej. Na takim gruncie, nie wiadomo dokładnie kiedy i z czyjego polecenia, powstaje dekoracja malarska na ścianach niewielkiego pomieszczenia pod kamienicą Lubomelskich. Jakim celom służyło? Dzisiaj możemy stawiać jedynie hipotezy i wciąż szukać odpowiedzi na to pytanie. Piwnica pod Fortuną, jak obecnie nazywa się to miejsce, znajduje się na pierwszej kondygnacji piwnic pod kamienicą przy lubelskim Rynku 8. Istniejące tam malowidła skupiają w sobie jak w małym pudełku, a może w tym przypadku lepiej powiedzieć – w małej książeczce – kulturę mieszczańskiego Lublina sprzed czterystu lat. Książka ta napisana jest jednak zakodowanym dla nas, przynajmniej dla większości, językiem emblematyki.

Czytaj więcej